PAŞAM SULTAN KiTABESİ
Kitabe,ana kubbe içi orta pencere altında yer almaktadır.
Latince Okunuşu: Osmanlıca Okunuşu:
Hüve’l-bâkî Lâilâhe illâ hüve’r-rahmânü’r-rahîm. هو الباقي لا اله الا هو الرحمن الرحيم
Hâzâ kabru’ş-şâbbi’s-Sâlih هذا قبر الشاب الصالح
El-müteveffâ mine’t-tâʻûn evâne لمتوفي من الطاعون اوان
Tahsîlihî hâle kevnihî تحصيله حال كونه
İbn sebʻate aşera sinîn aʻnî [ibn] ابن سبعة عشر سنين اعني (ابن)
El-merhûm el-mağfûr es-saʻîd sülâleten لمرحوم المغفور السعيد سلالة
El-meşâyihi’l-kirâm Hâcî İbrâhîm Cemâl ibni’ المشايخ الكرام حاجي ابراهيم جمال بن
El-merhûm el-Hâc Kemâleddîn Paşa ibni’ لمرحوم الحاج كمال الدين باشا بن
El-merhûm el-Hâc Şeyh Muhammed nevvera’llâhü المرحوم الحاج شيخ محمد نور الله
Zarâyihahüm ve ʻammehüm bi-rahmetin vâsiʻatin fî ضرايحهم وعمهم برحمة واسعة في
Evâhir-i Şevvâl sene: Hams ve ʻışrîne ve semâne-mi’e. اواخر شوال سنة خمس وعشرين وهمانمائة
KİTABENİN TÜRKÇE TERCÜMESİ:
1421 tarihli bu kitabeye göre Peygamber efendimiz (S.A.V.) evlatlarından olan Seyyid Nureddin Efendi'nin torununun torunu Seyyid Hacı İbrahim veba hastalığından vefat etmiştir. Bu çocuğun babası Hacı Kemal Paşa, Hacı Kemal Paşa'nın babası Hacı Şeyh Mehmed Efendi, Mehmed Efendi'nin babası Şeyh Alâaddin Efendi ve Şeyh Alâaddin Efendi'nin babası da Şeyh Muhammed Nureddin Efendi olarak görülmektedir.
TÜRBE HAKKINDA
Bu türbe;tekke ve camii olarak kullanılmış olup Kurşunlu Câmii’ni yaptıran [Seyyid Şeyh Mehmed efendinin dedesi] Seyyid Şeyh Nûreddîn efendi ve (Seyyid Şeyh Mehmet efendinin babası )Seyyid Şeyh Alaaddin Efendinin medfûn olduğu bir türbedir.Kitabede ismi geçenlerin peygamber efendimize dayanan bir ahî sülâlesi olduğu ; öte yandan kitabede Hazreti Ali soyundan gelenlerde kullanılan ibarelerin yer aldığı görülmektedir. Arşiv kayıtlarına göre türbe bir sülale mezarlığı olduğu için ana türbe,yan türbe ve bahçede; sanduka veya mezar taşı sayısından daha fazla kişi yattığı bilinmekktedir.
İki Türbede ve bahçesinde yatan kimselerin ismi bilinenleri;Seyyid Şeyh Nureddin Efendi,Seyyid Şeyh Alaaddin efendi,Seyyid Şeyh Mehmed efendi ,Seyyid El-Hac Kemaleddin Paşa Hazretleri, Seyyid İbrahim Cemal Efendi,Seyyid Hasan efendi ,Seyyid Salih efendi ve bu zatların hanımları ,kerimeleri(kızları) ve devrin bazı paşalarının da burada yattığı bilinmekte olup resmi kayıtlar sınırlıdır.
Seyyid Nureddin Hazretlerinin devrin Ahi Şeyhi(Esnaf lideri) olması ve Cuma namazını bazı zamanlarda ulu camiide kılmayıp dükkanın perdelerini çekip kapıyı kapatması halk tarafından anlaşılamayıp şikayet edildi.Devrin paşası kemaleddin efendi şikayet edilen zatın dedesi olması hasebiyle meseleyle kendi ilgilenmek isteyip, tam Cuma vakti dükkana gider o arada Ezan okunur;Hazret, paşayı içeri alarak kapıyı kapatır, namazı kabede kılıp gelirler.Bu hadiseden sonra Allahu Teala hazretlerinin zaman ve mekan üzerinde değişiklik yapabilme lütfunu verdiği ,Allahu Teala hazretlerinin bu dostuna, paşanın talebe olmak istemesi halk nazarında alaya alınır. Bursalı Mehmed Muhammed Muhyiddin Üftade Hazretlerinin, nefis terbiyesi ve manevi ilerleyebilmesi için talebesi Eski Bursa Kadısı Seyyid Aziz Mahmud Hüdayi hazretlerine valiliği(kadılık) bıraktıktan sonra ciğer sattırması gibi,Kemaleddin efendi de işkembe satmaya başlar.
Ayrıca devrin bir çok siyasi olayının içinde olan bu tekke ;beyliklerin gidişatını yön vermek ve çeşitli kargaşaları bastırmak gibi ahlaki vazifelerin yapılıp meydanlar kurulduğu seyahatnamaelerde geçmektedir. Tekkenin dönemin tasavvufi çevresini yönlendirdiği ve tasavvufi kültürünü etkilediği bilinmektedir.Seyyah Evliya Çelebi Meşhur Seyahatnamesinde tekkeden methüsena ve dua ile bahseder.
Şuan izine rastlanmayan;Eskiden türbe karşısında bulunan ayakkabı dükkanı, ahi ocağı olarak da kullanılmaktaydı.Türbe yerleşkesi altında;Hisar Kalesi ,Saadettin Camii,Takkacılar camii gibi şehrin diğer noktalarına uzandığı bilinen ,şuan kullanılmayan roma dönemine ait tüneller ,mumyalıklar ve odacıklar bulunmaktadır. Halk tarafından yoğun ilgi gören ve halen daha şehrin manevi dinamiklerinden biri olan Paşam Sultan türbesi ziyaretçilerini beklemektedir.
Kaynakça:
Uzunçarşılı,İ.H. /Kütahya Şehri,İstanbul Devlet Matbaası/1932
Kütahya Kurşunlu Camii Kitabesi/ İl kültür ve turizm müdürülüğü
Kütahya tanıtım broşürü Kütahya valiliği/ Kulturportalli.gov.tr
Hudayiyolu.org